როგორც ცნობილია, საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა „პირველ არხთან“ ინტერვიუში განაცხადა, რომ რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებთან მიმართებით, შესაძლოა სასარგებლო იყოს ე.წ. „ნორმანდიის ფორმატით“ სარგებლობა, რომელსაც დასავლეთი, იმავე რუსეთის მონაწილეობით, უკრაინის პრობლემების მოსაგვარებლად იყენებს: პრეზიდენტის თქმით, „თუ საშუალება იქნება, რომ იყოს ნორმანდიის ტიპის ფორმატი, სადაც საქართველო თავის პარტნიორებთან ერთად იქნება [მისასალმებელია]. მარტო მოლაპარაკებების ძალა ჩვენ არ გაგვაჩნია. შედეგიანი, რომ იყოს მოლაპარაკება, არ უნდა იყო იმ არათანასწორ მდგომარეობაში, რომელიც იქნება მაშინ [პირისპირ მოლაპარაკების შემთხვევაში] ჩვენი მდგომარეობა. გვჭირდება ეს მხარდაჭერა. რატომ შედის უკრაინა ამ ფორმატში და არა პირდაპირ ურთიერთობაში?! შეიძლება, მერე დრო მოვიდეს, როდესაც პირდაპირი ურთიერთობებიც საჭირო იქნება, მაგრამ ჩვენ უნდა დავიწყოთ. ეს საშუალება თუ გვექნება, კარგი იქნება. ჩვენ უნდა ვეძებოთ ყველა შესაძლებლობა იმისთვის, რომ გადავწყვიტოთ სიტუაცია“, - თქვა სალომე ზურაბიშვილმა.
რუსი სახელმწიფო მოღვაწეები, პოლიტიკოსები და ექსპერტ-პოლიტოლოგები საქართველოს პრეზიდენტის ინიციატივას გამოეხმაურნენ.
დიმიტრი პესკოვი:
„ნორმანდიული ფორმატი“ საქართველოსთვის არ შექმნილა“
რუსეთის პრეზიდენტის პრეს-მდივნის დიმიტრი პესკოვის თქმით, „ნორმანდიული ფორმატი“ უნიკალურია და ის უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთში არსებული შიდა კონფლიქტის დარეგულირების აუცილებლობისთვის შეიქმნა. საქართველოსთან მიმართებით კი საუბარია რუსეთსა და საქართველოს შორის ორმხრივ ურთიერთობებზე, რომელიც ახლა, სულ მცირე, უკეთესის სურვილს ტოვებს. ეს გაუარესება, როგორც ვიცით, პროვოცირებული იყო იმდროინდელი საქართველოს ხელმძღვანელობის ძალიან არამეგობრული პოლიტიკითა და აგრესიული ქმედებებით“, – განაცხადა პესკოვმა.
დიმიტრი ნოვიკოვი:
„ნორმანდიის ფორმატი“ საქართველოს არ გამოადგება“
რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატმა, საერთაშორისო საქმეთა კომიტეტის ხელმძღვანელის მოადგილემ დიმიტრი ნოვიკოვმა სააგენტო РИА «Новости»-სათვის გაკეთებულ კომენტარში განაცხადა, რომ რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის პრობლემები სრულიად განსხვავდება რუსეთ-უკრაინის ურთიერთობის პრობლემებისაგან, ამიტომ სალომე ზურაბიშვილის განცხადება „ნორმანდიის ფორმატის“ მსგავსი მოლაპარაკების თაობაზე არ გამოდგება. „რუსეთ-საქართველოს პრობლემები მხოლოდ ორ სახელმწიფოს ეხება და ისინი მხოლოდ ორი სახელმწიფოს მიერ უნდა მოგვარდეს. „ნორმანდიის ფორმატი“ განსაკუთრებული სიტუაციაა, რომელიც მხოლოდ დონეცკ//ლუგანსკის რესპუბლიკების საკითხს წყვეტს“, - აღნიშნა რუსმა დეპუტატმა.
დიმიტრი ნოვიკოვის თქმით, დონეცკში ჯერ კიდევ მიმდინარეობს საბრძოლო ოპერაციები, თან რეგიონის მოსახლეობა თითქმის მთლიანად რუსულია, მათ ინტერესებს დაცვა ჭირდება. „შესაბამისად, [უკრაინასა და საქართველოში არსებული კონფლიქტები] ერთმანეთისაგან აბსოლუტურად განსხვავდებიან და ამიტომ რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის პრობლემათა მოსაგვარებლად „ნორმანდიის ფორმატზე“ ლაპარაკი, რბილად რომ ვთქვათ, ხელოვნურად არის გამოგონილი“, - აღნიშნა სახელმწიფო სათათბიროს წევრმა.
ალექსი პუშკოვი:
„ნორმანდიის ფორმატი“ ეხება ტერიტორიებს, რომლებიც უკრაინის შემადგენლობაში რჩებიან...“
საქართველოს პრეზიდენტის პოზიციის შესახებ თავისი აზრი გამოთქვა რუსეთის ფედერაციის საბჭოს წევრმა, სენატორმა ალექსი პუშკოვმაც, გაზეთ «Взгляд»-თან საუბრისას. მისი თქმით, „ნორმანდიის ფორმატი“ აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთთან მიმართებით არ გამოდგება, რადგან ამ რესპუბლიკების დამოუკიდებლობა რუსეთმა აღიარა და მოსკოვი თავის გადაწყვეტილებას არ შეცვლის.
„ნორმანდიის ფორმატი“ თავისი არსით უნიკალურია და ის მხოლოდ დონბასის პრობლემის მოსაგვარებლად არის შექმნილი, ანუ სხვა პოსტსაბჭოთა ტერიტორიებისთვის შეუსაბამოა. მიზეზი ისაა, რომ „ნორმანდიის ფორმატი“ მოწოდებულია განსაზღვროს იმ ტერიტორიის ბედი, რომელიც უკრაინის შემადგენლობაში შედის და რჩება. ეს აღიარებულია რუსეთისა და ფორმატის სხვა მონაწილეების მიერ. საქართველოს შემთხვევაში კი სრულიად სხვა სიტუაციაა: 2008 წელს რუსეთმა აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად აღიარა. შესაბამისად, საქართველოს შემადგენლობაში აფხაზეთ/სამხრეთ ოსეთის დასაბრუნებლად „ნორმანდიის ფორმატი“ სრულიად გამოუსადეგარია. რუსეთი უარს არ იტყვის მათ აღიარებაზე და თუ საქართველოს სოხუმ/ცხინვალთან ურთიერთობის აწყობა სურს, თბილისმა თვითონ უნდა დაიწყოს მათთან პირდაპირი დიალოგი. მოსკოვისათვის ამგვარ მოლაპარაკებაში მონაწილეობა იმას ნიშნავს, რომ რუსეთი ეჭვქვეშ აყენებს ამ რესპუბლიკების დამოუკიდებლობას, რაც სინამდვილეს არ შეესაბამება. ამტომაც საქართველოს ხელმძღვანელობისათვის უფრო სწორი ნაბიჯი ის იქნებოდა, რომ თბილისმა ანტირუსული აქტიურობის სიმწვავე შეამციროს, მოსკოვთან პირდაპირი მოლაპარაკება დაიწყოს და კარგი პირობები შექმნას რუსი ტურისტებისათვის“, - აღნიშნა ალექსი პუშკოვმა.
ანდრეი კლიმოვი:
„საქართველოს ხელისუფლებამ ნაწყენი მხარის პოზიცია დაიკავა“
მსგავსი პოზიცია გამოხატა ფედერაციის საბჭოს საერთაშორისო საქმეთა კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ ანდრეი კლიმოვმაც: „როცა ჩვენ რომელიმე ქვეყანასთან რარაც პრობლემები გვექმნება, ასეთ შემთხვევაში სახელმწიფოს მეთაურები ერთმანეთს ხვდებიან და ამ პრობლემების მოგვარების გზებს იხილავენ ხოლმე. საქართველოს ხელისუფლებამ კი ნაწყენი მხარის პოზიცია დაიკავა და ფიქრობს, რომ თუ ხუთი-ექვსი სახელმწიფოს მეთაურს ერთად შეკრებს, მაშინ მისი პრობლემები სწრაფად მოგვარდება... მაგრამ ეს ასე არ არის. თუ საქარტველოს მართლაც სურს რუსეთთან ორმხრივი ურთიერთობის გაუმჯობესება, მან ეს სხვების ჩაურევლად და დამოუკიდებლად უნდა განახორციელოს. საერთოდ, ტექნიკური საკითხების გადასაწყვეტად ჩვენ შვეიცარიის სახით შუამავალი გვყავს, მაგრამ უფრო უკეთესი იქნება თვითონ უშუალოდ საქართველომ გადმოდგას ნაბიჯი. გავიხსენოთ, რომ დიპლომატიური ურთიერთობის გაწყვეტის ინიციატორი ჩვენ კი არ ვიყავით, არამედ საქართველო იყო“.
ვლადიმერ ჟარიხინი:
„საქართველომ შანსი ხელიდან დიდი ხნის წინ გაუშვა...“
გაზეთ «Московский комсосомолец»-ის ჟურნალისტმა ანდრეი კამაკინმა, „ნორმანდიის ფორმატის“ გამოყენებაზე საქართველოს კონფლიქტებთან მიმართებით, ინტერვიუ ჩამოართვა დსთ-ის ქვეყნების ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილეს, პოლიტოლოგ ვლადიმერ ჟარიხინს.
„ნორმანდიის ფორმატის“ მიზანია ქვეყნის ცენტრთან [სხვადასხვა მიზეზების გამო] დაშორებული რეგიონების რეინტეგრაცია უკრაინასთან, საქართველომ კი რეინტეგრაციის შანსი ხელიდან გაუშვა. სხვათა შორის, რუსეთი დიდი ხანი ელოდებოდა იმ მომენტს, როცა საქართველო მინსკის შეტანხმების მსგავს ვარიანტს დათანხმდებოდა, ანუ რეინტეგრაციის ისეთ მოდელს, როცა რესპუბლიკებს მნიშვნელოვან პრივილეგიები ექნებოდათ და ისინი სავარაუდოდ, დათანხმდებოდნენ საქართველოს შემადგენლობაში დაბრუნებას... მაგრამ თბილისი ჯიუტად იმეორებდა - „არავითარი ფედერალიზაცია! საქართველო უნიტარული სახელმწიფოა!“. სხვათა შორის, სამწუხაროდ, უკრაინული მხარეც თითქმის იგივე გზით მიდის.
გავიხსენოთ მოვლენები: აფხაზეთმა და სამხრეთ ოსეთმა როცა დამოუკიდებლობა გამოაცხადეს, რუსეთი თბილისის [კონსტრუქციულ რეაგირებას ელოდა], მაგრამ როცა მოსკოვი დარწმუნდა, რომ საქართველო მზად არ იყო აუცილებელ კომპრომისებზე წასასვლელად, კრემლმა ორივე რესპუბლიკის სუვერენიტეტი აღიარა. სხვათა შორის, თბილისს ბევრი სთავაზობდა გეგმებს, იყო შტაინმაიერის გეგმაც, პროცესში საფრანგეთიც მონაწილეობდა... მაგრამ რად გინდა - საქართველომ ეს შესაძლებლობები ხელიდან გაუშვა და დღეს ისეთივე მდგომარეობაშია, რომელშიც შეიძლება უკრაინა აღმოჩნდეს რამდენიმე წლის შემდეგ“, - ამბობს ვლადიმერ ჟარიხინი.
კითხვაზე - „მაშინ რით არის გამოწვეული სალომე ზურაბიშვილის განცხადება? ხომ არ ნიშნავს მისი ნათქვამი ე.წ. „ჰაერის შერყევას“? - პოლიტოლოგი პასუხობს:
„როგორც ჩანს, საქართველოს პრეზიდენტს ბოლომდე ვერ გაუგია იმ ქვეყნის გზა, რომლის მეთაურად აირჩიეს საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში მრავალი წლის მუშაობის შემდეგ. მას სურს იგივე მეთოდები გამოიყენოს, რომლითაც სარგებლობას უკრაინა ცდილობს, ანუ რუსეთზე ზეწოლა განახორციელოს და აიძულოს მოსკოვი უარი თქვას აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის აღიარებაზე, გააუქმოს სოხუმთან და ცხინვალთან დადებული შეთანხმებები და აფხაზეთ-სამხრეთ ოსეთიდან შეიარაღებული ძალები გაიყვანოს, მაგრამ რაც იყო, იმ სიტუაციის დაბრუნება შეუძლებელია - ნათქვამია, ერთ მდინარეში ორჯერ ვეღარ შეხვალო.
ჟურნალისტის შენიშვნას - „შესაძლოა, საქართველოს პრეზიდენტის სიტყვები მაინც რაღაცას ნიშნავდეს, ვთქვათ, გარკვეულ დიპლომატიურ შეტევას...“, - რუსი პოლიტოლოგი ასეთ კომენტარს უკეთებს:
„დიპლომატიურ შეტევად? კი, შესაძლებელია... მაგრამ დღეს სალომე ზურაბიშვილი საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი კი აღარ არის, არამედ ქვეყნის პრეზიდენტია, პრეზიდენტს კი სულ სხვა ინსტრუმენტები უნდა ჰქონდეს, მათ შორის ისეთიც, როგორიც რეალობის აღიარება. ასევე პოზიციის პრინციპული ცვლილება მომხდარი მოვლენების მიმართ. მაგრამ ისეთი ცვლილება, რომელიც მომხდარის მიმართ საქართველოს ბრალის გარკვეულ აღიარებაში გამოიხატება, ჩვენ ჯერ-ჯერობით ვერ ვხედავთ - არც პრეზიდენტის, არც ქართულიპოლიტიკური ელიტის მნიშვნელოვანი ნაწილის მხრიდან.
კითხვაზე - „რჩება თუ არა რაიმე თეორიული შესაძლებლობა მაინც, რომ საქართველომ აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი დაიბრუნოს თუ შანსი სამუდამოდაა დაკარგული“, - ვლადიმერ ჟარიხინის პასუხი ასეთია: „ვფიქრობ, უახლოეს პერსპექტივაში რესპუბლიკების დაბრუნების შანსი არ არსებობს. მსგავსი განცხადებები და ინიციატივები დღეს უკვე უსარგებლოა“.
------------------
წყაროები:
https://ria.ru/20191226/1562873852.html
https://ria.ru/20191225/1562844512.html
https://www.gazeta.ru/politics/2019/12/25_a_12883964.shtml…
https://vz.ru/news/2019/12/25/1015513.html
https://www.mk.ru/…/ekspert-ocenil-predlozhenie-pereyti-gru…
მოამზადა სიმონ კილაძემ.
ავტორ(ებ)ი : geotimes.ge